April 11, 2025

อีกหนึ่งปัญหาที่มักเจอในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกคือภาวะบกพร่องด้านการสื่อสาร ซึ่งภาวะนี้ส่งผลให้เกิดความยากลำบากในการใช้ชีวิตประจำวันในเรื่องของการสื่อสารด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการพูด การอ่าน การเขียน การทำความเข้าใจสาร โดยผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกบางคนอาจสามารถพูดได้แค่ประโยคสั้น ๆ ไม่สามารถเรียบเรียงประโยคให้ผู้ฟังเข้าใจได้ ใช้คำไม่เหมาะสม พูดไม่จบประโยค พูดไม่มีความหมาย ไปจนถึงไม่สามารถพูดได้ ซึ่งอาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นแตกต่างกันไปในพูดป่วยแต่ละคน และบางคนก็อาจมีหลายอาการเกิดร่วมกันได้ ปัญหาด้านการสื่อสารที่สามารถพบได้ในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีก โดยหลัก ๆ แล้วเราสามารถแบ่งความผิดปกติด้านการสื่อสารในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกได้เป็น 2 ประเภท ซึ่งผู้ป่วยอาจมีอาการเพียงอย่างเดียวหรือมีอาการหลายอย่างรวมกันก็ได้ การควบคุมกล้ามเนื้อในการพูดผิดปกติ (Dysarthria) เป็นภาวะที่ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกพูดไม่ชัดเพราะเกิดจากความบกพร่องของเส้นประสาทที่มีหน้าที่ควบคุมกล้ามเนื้อของอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการพูดและสื่อสาร โดยกล้ามเนื้ออาจเกิดการอ่อนแรง เกร็ง หรือทำงานได้ไม่ประสานสัมพันธ์กัน ส่งผลให้ผู้ป่วยพูดไม่ชัด ไม่มีแรงพูด พูดเสียงเบา พูดแล้วเสียงขึ้นจมูก เสียงแหบ เสียงอู้อี้ หรือพูดยานคางช้ามากกว่าปกติ การควบคุมโปรแกรมการพูดผิดปกติ (Apraxia) เป็นภาวะที่ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกพูดสื่อสารไม่ได้ เนื่องมาจากความบกพร่องของกลไกประสาทที่ควบคุมอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการพูด หรือความบกพร่องของสมองส่วนที่ทำหน้าที่ควบคุมโปรแกรมการพูด ส่งผลให้เมื่อฟังคำพูดของคนอื่นแล้วผู้ป่วยอาจไม่เข้าใจ หรือเมื่อผู้ป่วยต้องพูดเองจะไม่สามารถพูดได้เพราะนึกคำไม่ออก เป็นต้น ขั้นตอนการฝึกพูดในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกที่มีปัญหาด้านการสื่อสาร นักกายภาพบำบัดให้ข้อมูลเกี่ยวกับการฝึกพูดเบื้องต้นให้กับผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีก ฝึกการเคลื่อนไหวของอวัยวะที่เกี่ยวกับการพูด โดยมีนักกายภาพบำบัดแสดงให้ดูเป็นตัวอย่าง ฝึกให้ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกเคลื่อนไหวของอวัยวะที่เกี่ยวกับการพูด ฝึกให้ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกพูดตามคำหรือพยัญชนะที่นักกายภาพบำบัดกำหนดให้ การฝึกพูดในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกที่มีปัญหาด้านการสื่อสารควรฝึกจากระดับที่ง่ายก่อน แล้วจึงเพิ่มระดับความยากขึ้นเรื่อย ๆ โดยจะต้องมีนักกายภาพบำบัดประเมินผลร่วมด้วยทุกครั้งว่าผู้ป่วยสามารถฝึกพูดได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพมาก และการฝึกพูดแต่ละครั้งควรมีระยะเวลาประมาณ […]